Την παραπάνω φράση την έχετε ακούσει τουλάχιστον μία φορά αφού την αναμασούνε συνεχώς, σε διαλέξεις, συνέδρια και συνεντεύξεις. Κάποιους τους αποθαρρύνει να ξεκινήσουν το εγχείρημά τους, και άλλους τους εμπνέει, ωστόσο, φαίνεται πως δεν έχει καμία βάση σε κάποια στατιστική έρευνα, αντιθέτως, παγκοσμίως έχει αποδειχθεί το αντίθετο.

Το 2013 ένα άρθρο στο Forbes, υποστήριζε την παραπάνω απαισιόδοξη φράση, και βασίζονταν σε ένα άρθρο του Bloomberg, το οποίο δεν υπάρχει πουθενά στην πραγματικότητα (ούτε υπήρχε σαν υπερσύνδεσμος). Αυτό που παραπλάνησε τον κόσμο, ήταν ακριβώς αυτό το κύρος και η φήμη των πηγών προέλευσης της στατιστικής μελέτης, ενώ το άρθρο συνεχίζει ολοένα και περισσότερο, να κοινοποιείται κάθε χρόνο (με μία μέτρηση που έγινε από το Majestic).

Στην πραγματικότητα, πρόκειται για έναν μύθο με κανένα ίχνος ακρίβειας. Συνεχείς έρευνες και μελέτες για τους λόγους αποτυχίας των νεοφυών επιχειρήσεων ( π.χ. του Χάρβαρντ, του Αμερικάνικου γραφείου απασχόλησης, του γραφείου μικρών επιχειρήσεων και άλλων πολλών επίσημων φορέων σε διάφορες χώρες), συνεχώς δείχνουν το αντίθετο, σε σημείο που είναι πιο πιθανό, ο αρχικός τίτλος του άρθρου να ήταν «2 στις 10 startups κλείνουν εντός 18 μηνών», και κατά λάθος να αντιστράφηκε. Ο BlakeMasters, στο βιβλίο του «Από το μηδέν στο ένα», αναφέρει πως το ποσοστό αυτό ισχύει σε επιχειρήσεις όπως τα εστιατόρια (που δεν θεωρούνται startups), τα οποία κλείνουν μετά από δύο χρόνια ζωής κατά μέσο όρο, και αμέσως κάποιο άλλο γεμίζει την κενή θέση.

Ποιο συγκεκριμένα, το 50% των startups, εξακολουθούν να υφίστανται μετά από χρόνια, και μάλιστα, κάθε χρόνος αυξάνει τις πιθανότητες να επιβίωσης και επιτυχίας, δείχνοντας πως η εμπειρία και η τεχνογνωσία, θωρακίζει τις επιχειρήσεις.

Άλλα σημαντικά στοιχεία που δείχνουν οι έρευνες, είναι πως ο κυριότερος λόγος αποτυχίας μίαςstartup, είναι η μικρή ανάγκη της αγοράς για το προϊόν της, ο δεύτερος είναι η έλλειψη κεφαλαίου, ενώ ο τρίτος είναι η μη κατάλληλη ομάδα ανθρώπων για την συγκεκριμένη επιχείρηση.

Άρα, ακόμα ένας μύθος καταρρίπτεται (εν μέρει)

Oι startups δεν αποτυγχάνουν κυρίως, λόγω αργής/πρώιμης εισόδου στην αγορά ούτε εξαιτίας του έντονου ανταγωνισμού ή της κλοπής ιδεών.

Του Γιάννη Γιαλαμά,
από την εφημερίδα Ελευθερία, Ιούλιος 2017

Μεγάλο κομμάτι της επιχειρηματικής κοινότητας, είναι εν αναμονή των νέων επιδοτήσεων του ΕΣΠΑ, που για πρώτη φορά επιδοτεί «την νεοφυή επιχειρηματικότητα και τις καινοτόμες startups» που όλοι μιλάμε για αυτές χωρίς να μπορούμε ξεκάθαρα να ορίσουμε περί τίνος πρόκειται.

Η εισαγωγή της λέξης «νεοφυής» έγινε από τον πρώτο πρόεδρο της Ελληνικής Ένωσης Νεοφυών Επιχειρήσεων (EENE). Γιατί όμως η λέξη «startup» έγινε τελευταία της μόδας ενώ την χρησιμοποιούσαν σχεδόν 2 δεκαετίες πριν στην Αμερική;

Σίγουρα για να θεωρηθεί μία εταιρεία ως startup, παίζει ρόλο ο χρόνος σαν παράγοντας.

Δε μπορεί μία εταιρεία να θεωρείται startup αν 20 χρόνια λειτουργεί με τις ίδιες μεθόδους, στην ίδια αγορά. Μπορεί να θεωρηθεί startup, αν συνεχώς αλλάζει (είτε γιατί απέτυχε είτε για το αντίθετο) τις μεθόδους της, τα προϊόντα ή δημιουργεί νέα, αναζητώντας καινούριες αγορές ή μεγαλύτερα μερίδια αγοράς. Όταν η Apple, μετά από τόσα χρόνια πωλήσεων στην αγορά υπολογιστών, «ανοίχθηκε» στον τομέα των iPOD και των κινητών, μετατράπηκε σε startup. Συνεπώς, ούτε το πλήθος των υπαλλήλων έχει σημασία.

Ο ιδρυτής του Dropbox, στο βιβλίο «Lean Startup» αναφέρει πως αυτό που έχουν όμως σαν κύριο χαρακτηριστικό, είναι το περιβάλλον ακραίας αβεβαιότητας στο οποίο ανήκουν. Με λίγα λόγια, αν δεν υπάρχει πολύ μεγάλο ρίσκο, δεν θεωρείται startup, άρα επιχειρήσεις όπως τα περίπτερα αποκλείονται από αυτή την κατηγορία.

Βέβαια, σε κάθε χώρα ο θεσμός των startup, αλλάζει ανάλογα με το μέγεθος και την φύση του οικοσυστήματος. Στην Ιταλία πχ, δεν τις φορολογούν αλλά πρέπει πάνω από το 60% των ιδρυτικών μελών της καθεμίας, να έχει κατ’ ελάχιστο μεταπτυχιακές σπουδές. Δίνουν περιορισμό στα προσόντα δηλαδή, κάτι που δεν γίνεται στην χώρα μας.

Δύο μικρές, κοντινές Μεσογειακές χώρες , η Ελλάδα και το Ισραήλ (περίπου 10 εκ. πληθυσμό & 175 δις ΑΕΠ), με μικρή εσωτερική αγορά, (πρέπει να) βασίζονται σε υψηλή παραγωγικότητα και δυνατές εξαγωγές. Στον NASDAQ όμως υπάρχουν μόνο 18 Ελληνικές εταιρείες, οι ποιο πολλές ναυτιλιακές, ενώ το Ισραήλ διαθέτει 69, σχεδόν όλες υψηλής τεχνολογίας, σύμφωνα με το βιβλίο «Startup Nation». Κατά πάσα πιθανότητα, μία startup, θα αναζητεί χρηματοδότες. Με την βοήθεια του κράτους, μία ισραηλινή startup, αναπτύχθηκε και εξαγοράστηκε για 1.3 δις από την Google πριν λίγα χρόνια (απασχολώντας 100 άτομα προσωπικό) ενώ μία ελληνική εταιρεία, ξεκινώντας νωρίτερα την υλοποίηση της ίδιας ακριβώς ιδέας παλεύει να εδραιωθεί. (αληθινή ιστορία της παράλληλης πορείας της sboing και της waze).

Προς αποσαφήνιση, startups, δεν είναι μόνο τεχνολογικές εταιρείες αλλά ακόμα και παραδοσιακές επιχειρήσεις, που όμως λειτουργούν έχοντας εντάξει μία τουλάχιστον καινοτομία!

Τι σημαίνει λοιπόν η λέξη καινοτομία, που αναμασούμε συνεχώς? Κάθε απλή αλλαγή, τροποποίηση, μετατροπή ή εφεύρεση , δεν είναι καινοτομία. Αλλιώς θα αλλάζαμε ταμπέλες και χρώμα στους τοίχους κάθε τόσο, χάριν καινοτομίας. Πρέπει η διαφοροποίηση να σκοπεύει στην δημιουργία νέων προϊόντων/υπηρεσιών ή στην βελτίωση της παραγωγικής διαδικασίας. «Να κάνει καλύτερη την ζωή των υπαλλήλων, ή/και των πελατών»! Δεν απαιτείται να γίνει ξαφνικά, μα μπορεί να γίνει σταδιακά! Αλλά και πάλι, δεν θεωρείται καινοτομία, μέχρι να επιφέρει κέρδος ή εξοικονόμηση.

Τέλος, θυμάμαι τον Λαρισαίο ακαδημαϊκό και startupper, Δρ Νανά (πρόσφατα διακρίθηκε με την ομάδα του στον πανελλήνιο διαγωνισμό ψηφιακής καινοτομίας), να επιμένει πως δεν νοείται ελληνική startup χωρίς τάσεις εξωστρέφειας. Το παρόν κείμενο καταγράφει το πώς αντιλαμβάνεται κάποιες έννοιες ο αρθρογράφος του και μόνο.

Ο Γιάννης Γιαλαμάς συμμετείχε στην οργανωτική ομάδα του Startup Weekend που πραγματοποιήθηκε τον Μάιο 2016, για πρώτη φορά στη Λάρισα, στο ΤΕΙ Θεσσαλίας.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ελευθερία, Μάρτιος 2016