Ηγεσία: οι πρώτες εντυπώσεις μου από κάποια μαθήματα

Ακούμε τον όρο «Ηγεσία» και συνήθως φανταζόμαστε κάτι μεγάλο! Κάτι βαρύ! Κάτι μακρινό! Αν πάλι σκεφτούμε έναν «Ηγέτη», πιθανόν να μας έρθει στο μυαλό κάποιος σαν τους κυρίους στις φωτογραφίες. Ο Μέγας Αλέξανδρος (356 π.Χ. – 323 π.Χ.) αποτελεί έναν εκ των σπουδαιότερων ηγετών της ιστορίας. Βασιλιάς της Μακεδονίας, μεγάλος οραματιστής, εμπνέοντας μύρια στρατιωτών να τον ακολουθήσουν. Ως τα 33 του χρόνια κατάφερε να επεκτείνει τα σύνορα του ελληνικού κράτους και να διαδώσει την ελληνική γλώσσα σε όλη την Νοτιοανατολική Μεσόγειο, τη Μικρά Ασία και τη Μέση Ανατολή.

Μπορεί επίσης, ο νους μας να φωτογραφίσει τον Μαχάτμα Γκάντι (1869 – 1948). Υπήρξε πνευματικός ηγέτης, πολιτικός και πατέρας του Ινδικού έθνους. Τον 20^ο αιώνα πυροδότησε τρεις από τις μεγαλύτερες επαναστάσεις: την επανάσταση κατά της βρετανικής αποικιοκρατίας, των φυλετικών διακρίσεων και της βίας. Η επιρροή του ήταν τόσο μεγάλη, που πολύ γρήγορα ξεπέρασε τα όρια του Ινδικού κόσμου.

Φυσικά υπάρχουν πολλά ακόμη ονόματα ηγετών, που έγραψαν ιστορία και πιθανόν γνωρίζουμε, όπως: Ιούλιος Καίσαρας (100 π.Χ. – 44 π.Χ.), Ιωάννα της Λοραίνης (1412 – 1431), Ιωσήφ Στάλιν (1878 – 1953), Νέλσον Μαντέλα (1918 – 2013) και πολλοί άλλοι. Με τέτοια βαρύγδουπα ονόματα, είναι επόμενο η ηγεσία να φαντάζει σε πολλούς κάτι άπιαστο, ακόμη και κάτι σαν… «δεν είναι αυτά για μένα», όπως ακριβώς συνέβαινε και με εμένα.

Όταν μπήκα στην διαδικασία να ασχοληθώ με την ηγεσία, να την «ψαχουλέψω» και να την «εξερευνήσω», άλλαξε πολύ ο τρόπος που έβλεπα κάποια πράγματα. Παρατήρησα πως οι ηγέτες έχουν κοινά μεταξύ τους, με προφανέστερο την άσκηση επιρροής που ασκούν.

Αναζητώντας περισσότερο, ορισμένα κοινά στοιχεία ήταν τα εξής: ο ηγέτης, κατά βάση, είναι οραματιστής, θερμός με τους ανθρώπους με καλλιεργημένη την ενσυναίσθηση, εμπνέων, ταπεινός, δημιουργικός, πειραματιστής και καινοτόμος, ευέλικτος, θαρραλέος, συνεργατικός, με σεβασμό σε κάθε βήμα, μαθαίνοντας να ακούει και να παρατηρεί και όντας γενικότερα φορέας της αλλαγής. Φέρνοντας στο μυαλό μου ηγέτες που θαυμάζω, ταυτίστηκαν τα περισσότερα χαρακτηριστικά. Φέρτε κι εσείς στο μυαλό σας το δικό σας πρότυπο ηγέτη, ο οποίος μπορεί να είναι μια καθηγήτρια σας στο πανεπιστήμιο, ένας προϊστάμενος σας, ένας προπονητής σε μια ποδοσφαιρική ομάδα, ο πρωθυπουργός μιας χώρας κλπ. Σκεφτείτε γιατί τον ακολουθείτε και τι χαρακτηριστικά βλέπετε από όσα αναφέρθηκαν. Με μια δεύτερη ματιά, τα χαρακτηριστικά των ηγετών αυτών δεν είναι τόσο ξένα ή τόσο ουτοπικά. Αν κοιτάξετε καλύτερα, είμαι σίγουρη πως πολλοί από εσάς, θα εντοπίσετε κάποια στον εαυτό σας, εάν δεν τα έχετε ήδη εντοπίσει. Και μόλις γράφτηκε η φράση-κλειδί: «Αν κοιτάξετε καλύτερα τον εαυτό σας»! Η ενδοσκόπηση είναι η αρχή των πάντων, για να χτίσει κανείς τις ηγετικές του δεξιότητες.

Στην διαδρομή για την απόκτηση τέτοιων χαρακτηριστικών, χρειάζεται να επικεντρωθούμε σε κάποιες ενέργειες, με πρώτη και κύρια την προσπάθεια μας να αποκτήσουμε περισσότερη αυτογνωσία: Ποιοι είμαστε; Τι αναζητούμε; Ποιους στόχους έχουμε; Ποια η θέση μας σε σχέση με τους γύρω μας; Ποια είναι τα δυνατά και αδύναμα σημεία του χαρακτήρα ή του γνωστικού μας επιπέδου; Πόσο ακούμε και παρατηρούμε τους ανθρώπους και τις καταστάσεις γύρω μας; κ.α. Στη συνέχεια να καλλιεργήσουμε την αυτοπεποίθηση μας, ώστε να μπορούμε να παίρνουμε αποφάσεις ευκολότερα μη διστάζοντας για το επόμενο βήμα. Έπειτα, να γίνουμε περισσότερο υπεύθυνοι, χωρίς να μας φοβίζουν οι ευθύνες, όπως επίσης να μάθουμε να διαχειριζόμαστε και να ξεπερνάμε κρίσεις και εμπόδια που συναντάμε. Αφού συστηθούμε ακόμη μια φορά με τον εαυτό μας, σειρά έχει να καλλιεργήσουμε την αλληλοεπίδραση με άλλους. Για αυτόν το λόγο, είναι πολύ σημαντικό να μάθουμε να εμπιστευόμαστε, να μπορούμε να λειτουργούμε στα πλαίσια μιας ομάδας και κατ’ επέκταση ενός οργανισμού λόγου χάρη. Απόρροια αυτού, θα αποτελέσει να παρατηρούμε και να ακούμε πιο καθαρά και στοχευμένα, να μπορούμε να διεξάγουμε καρποφόρους διαλόγους με τους γύρω μας και σιγά σιγά, να καταφέρουμε να παρακινήσουμε άλλους ανθρώπους να ενστερνιστούν τις βλέψεις και ιδέες μας και να προσπαθούν για την επίτευξη ενός κοινού, πλέον, στόχου. Είναι η επιρροή που λέγαμε πιο πάνω!

Από την πρώτη μου επαφή με τον κομμάτι της ηγεσίας ως τώρα, σας βεβαιώνω, πως η ηγεσία είναι μια μαγική διαδρομή. Όμως, είναι δύσκολη, ατέρμονη και απαιτητική. Μόνο να σκεφτούμε, πόσο δύσκολο είναι να καταλάβουμε εμάς τους ίδιους. Όμως ακόμη και με μία πρώτη προσέγγιση, η διαφορά που είδα προσωπικά, είναι αισθητή.

Δεν χρειάζεται να είσαι μόνο CEO εταιρίας, πρόεδρος χώρας, να κατέχεις μια θέση στην κορυφή της πυραμίδας ή ακόμη και να έχεις έμφυτο ταλέντο για να είσαι ηγέτης. Είτε είσαι επιχειρηματίας και θέλεις να επεκτείνεις την επιχείρησή σου, είτε είσαι εργαζόμενος και επιθυμείς μια προαγωγή, είτε είσαι γονιός που ζητάς υποστήριξη για να προσφέρεις στα παιδιά σου το καλύτερο δυνατό, η διαδικασία ανάπτυξης των ηγετικών ικανοτήτων, θα σε βοηθήσει να είσαι καλύτερος ηγέτης, καλύτερος στην αλληλεπίδρασή σου σε μια ομάδα, καλύτερος γονιός, ακόμη και φίλος. Είδα την αλλαγή στον τρόπο σκέψης μου και αντιλήφθηκα πράγματα που παλιότερα δεν γνώριζα.

---

Τέλος, κατάλαβα πως ηγέτες είναι άνθρωποι σαν εμάς, που με τις πράξεις τους δημιουργούν αξία και νόημα για τους άλλους και ο καθένας μπορεί να δοκιμάσει.

Ποτέ δεν ξέρεις!

Από την Νάσια Γκανά