Γκρίζα διαφήμιση μέσω τηλεόρασης

Από πότε το product placement έπαψε να αποδίδει?

Όσοι γνωρίζετε από παλιό κινηματογράφο, όταν ακούσετε τον τίτλο της ταινίας» Οι Θεοί τρελάθηκαν», ένα brand σας έρχεται στο μυαλό, ακόμα και αν δεν θυμάστε πολλά από την ταινία. Το brand της Coca Cola, αφού είναι το μπουκάλι της συγκεκριμένης εταιρείας που πέφτει κατά λάθος από τον ουρανό σε μία απομονωμένη φυλή, και οι κάτοικοι της νομίζουν πως πρόκειται για κάτι θεϊκό.

Ας γυρίσουμε στη μακρινή δεκαετία του 1980, και ας φανταστούμε ότι πηγαίνουμε σινεμά να δούμε την πολυσυζητημένη ταινία «Scarface» (με τον Αλ Πατσίνο να υποδύεται τον σημαδεμένο). Βγαίνοντας από το σινεμά, και έχοντας επηρεαστεί από τον ρόλο του πρωταγωνιστή σας έρχεται μία επιθυμία, μία λαχτάρα για να αγοράσετε και να απολαύσετε ένα προϊόν που μόλις πριν, το βλέπατε να το απολαμβάνει στην μεγάλη οθόνη ο ήρωας μας. Μπορείτε να μαντέψετε ποιο προϊόν είναι αυτό?

Αν απαντήσατε «η coca cola» είστε λάθος. Πάρτε μία δεύτερη ευκαιρία!
Δείτε ως παράδειγμα την παρακάτω σκηνή.

Πόσες φορές δεν είδατε κάποιον αγαπημένο πρωταγωνιστή να απολαμβάνει ένα πούρο και σας ήρθε η επιθυμία να καπνίσετε?

(Σύμφωνα με έρευνες όπως αυτή, οι νέοι που παρακολουθούν σκηνές που περιέχουν καπνιστές, είναι δύο μέχρι τρεις φορές πιο πιθανό να ξεκινήσουν το κάπνισμα, ενώ σύμφωνα με άλλες έρευνες όπως αυτή και αυτή όσοι παρακολουθούν τον αγαπημένο τους πρωταγωνιστή να καπνίζει, πιστεύουν πως αν καπνίσουν και αυτοί, δεν θα υπάρχει καμία επίπτωση στην υγεία τους, ακριβώς όπως και μέσα στην οθόνη τους.)

Πόσες φορές επίσης δεν είδατε μία ταινία δράσης και βγήκατε από το σινεμά κάνοντας μεγάλες και γρήγορες δρασκελιές έχοντας κρατήσει το τέμπο και την επιθυμία του να μπορείτε και εσείς να ρίξετε ξύλο σε όσους παρουσιάζονται ως εμπόδια?
Πόσες φορές δεν σηκωθήκατε και πανηγυρίσατε ακριβώς με τις ίδιες κινήσεις του αγαπημένου σας αθλητή την στιγμή που σκόραρε?
Ποιος έχει δει την σειρά των Peaky Blinders και δεν προσπάθησε να «πετύχει» την βαριά αγγλική προφορά?
Και όλα αυτά, γιατί κατά βάθος θέλατε να τους μιμηθείτε. Να γίνετε σαν και αυτούς!
Και εκεί ακριβώς ποντάρει το «μάρκετινγκ βιτρίνας«, στο οποίο οι κούκλες σε μία βιτρίνα, δεν προβάλλουν μόνο τα ρούχα, αλλά προβάλλουν στο μυαλό μας ένα είδωλο, του πως φανταζόμαστε τον εαυτό μας φορώντας αυτά τα ρούχα, ακόμα και αν η σιλουέτα μας απέχει πολύ από την σιλουέτα των πλαστικών μανεκέν η των μοντέλων στο χάρτινο διαφημιστικό. Αλλά για αυτό θα μιλήσουμε σε επόμενο άρθρο σχετικά με τους κατοπτρικούς νευρώνες. Σήμερα θα μιλήσουμε για την διαφήμιση σε τηλεόραση και κινηματογράφο. Και όχι μόνο για την άμεση διαφήμιση.

Ας δούμε ακόμα μερικά παραδείγματα έμμεσης διαφήμισης.

2 δεκαετίες μετά τον Σημαδεμένο, και όταν τα κινητά τηλέφωνα άρχισαν να μπαίνουν στις ζωές μας, όταν παρακολουθήσατε την ταινία The Matrix, σίγουρα θα θυμόσαστε την μάρκα τηλεφώνου που χρησιμοποιούσε ο Neo για να ξεφύγει από τον εικονικό κόσμο, σωστά?

Παρεμπιπτόντως η Nokia κυκλοφόρησε το 2018 μία νέα έκδοση του ίδιου τηλεφώνου, προσαρμοσμένο στις σύγχρονες δυνατότητες. Μετά την εξαγορά της από την Microsoft, αυτή της η κίνηση δεν είναι καθόλου τυχαία!

Λίγα χρόνια μετά, όλοι θυμόμαστε την ερμηνεία του Tom Hanks στον Ναυαγό, και την ερμηνεία συντροφιά του, μία μπάλα. Ο Wilson ήταν ο συμπρωταγωνιστής, και μεγάλο μέρος του σεναρίου σχεδιάστηκε πάνω του! Η εταιρεία που παρασκευάζει μπάλες για πολλά αθλήματα, οφείλει πολλά στην ταινία αυτή.

Στην ίδια ταινία, η εταιρεία μεταφορών Fedex, περνάει το μήνυμα «το δέμα σας θα φτάσει σίγουρα», και μάλιστα το διακωμώδησε την ίδια χρονιά με το παρακάτω διαφημιστικό.

H Fedex, προτιμάει να διαφημίζεται πολύ συχνά με γκρίζο τρόπο μέσω της τηλεόρασης και το κινηματογράφου. Παράδειγμα αποτελεί και ο διάλογος στην ταινία «Η νύφη το σκασε» όταν η Τζούλια Ρόμπερτς το σκάει με ένα φορτηγό της εταιρείας:
-Που νομίζεις ότι πάει?
-Δεν ξέρω, αλλά θα έχει φτάσει μέχρι αύριο!

Influencers με τα όλα τους

Μεγάλη επιρροή είχε και ο Τομ Κρουζ μερικές δεκαετίες πριν, η οποία όμως φτάνει μέχρι σήμερα. Στην ταινία Risky Business (δείτε την!), προωθεί πολύ επιτυχώς τα γυαλιά Rayban.

Ο ίδιος ηθοποιός είναι αυτός που προωθούσε εμμέσως μία άλλη σειρά γυαλιών της ίδιας εταιρείας στην ταινία Top Gun. Βέβαια, ο συγκεκριμένoς influencer, με τον ρόλο του στην ταινία κατάφερε να αυξήσει τις αιτήσεις όσων θέλανε να καταταγούν στον Αμερικάνικο στρατό κατά 5 φορές!

To Product Placement που παραγκώνισε τα M&Ms

Mετά από την παρακάτω σκηνή στην ταινία του Spielberg, ΕΤ ο εξωγήινος, οι κινηματογράφοι της Αμερικής έβαλαν για πρώτη φορά, μία άλλη μάρκα από σοκολατένια κουφέτα στα ράφια τους, και όχι αυτά των M&Ms.

Όσο πηγαίνουμε πίσω στον χρόνο, θα βρίσκουμε και άλλες αξιομνημόνευτες τέτοιες διαφημίσεις. Ας μην το κουράσουμε άλλο γιατί το πιάσατε το νόημα.
Οι εταιρείες προσπαθούσαν, και ακόμα προσπαθούν να μπουν στα σπίτια μας μέσω της οθόνης (μικρής και μεγάλης), και μάλιστα, το σύνολο αυτών των δαπανών συνεχώς αυξάνεται.

(Αν έχετε κάποιες αγαπημένες τοποθετήσεις προϊόντος που θα θέλατε να μας προτείνετε, στείλτε μας εδώ, και ίσως τις κάνουμε ένα video για το κανάλι στο youtube.)

Ήταν αποτελεσματικές οι παραπάνω γκρίζες διαφημίσεις?

Δεν θα σας δώσουμε από τώρα την απάντηση. Θα σας ρωτήσουμε αντ’αυτού κάτι.

Φέρτε στο μυαλό σας το αγαπημένο σας τηλεοπτικό show/σειρά (οποιασδήποτε εποχής, οποιασδήποτε χώρας). Αφού το έχετε στο μυαλό σας, προσπαθήστε τώρα να θυμηθείτε κάποιον (έστω έναν!) χορηγό που εμφανίζεται στο τέλος της εκπομπής στην ενότητα «Χορηγοί της εκπομπής». Χωρίς να είμαστε μέντιουμ, ποντάρουμε πως δεν μπορείτε να θυμηθείτε κανέναν, παρά μόνον αυτούς που εμφανιζόταν (κάπως) μέσα στην ίδια την εκπομπή. Μάλιστα, ποντάρουμε πως η εμφάνιση του χορηγού που θυμόσαστε δεν θα πρέπει να ήταν έκδηλη και «εκκωφαντική» διακόπτοντας την ροή, αλλά θα πρέπει να ήταν «μέρος της ιστορίας«.
Ποντάραμε σωστα?

Το κοινό που είχαν όλες αυτές οι διαφημίσεις στα παραδείγματα είναι ότι προβλήθηκαν σε πολύ μεγάλο πλήθος κόσμου, και ότι ήταν αρκετά παλιές.

Όλοι οι παραπάνω (Τony Μontana, ET, Wilson, Tom Cruz κλπ) ήταν κάτι παραπάνω από απλοί Influencers. Κυρίως όμως, λάμβαναν χώρα σε εποχές που ο βομβαρδισμός από brands, ήταν πολύ μικρότερος κατά την διάρκεια της ημέρας, άρα ήταν πιο εύκολες να χαραχτούν στο μυαλό του θεατή. Και όταν λέμε «μυαλό» εννοούμε κάπου βαθιά στο υποσυνείδητο.

Όλα γίνονται για το υποσυνείδητο!

Έχετε ακούσει για τα υποσυνείδητα μηνύματα της coca cola?
Ο Τζέιμς Βικάρι, τα πρωτοχρησιμοποίησε το 1957 σε κινηματογράφους του New Jersey, γράφοντας σε ακαριαία καρέ, ενδιάμεσα της ταινίας μηνύματα όπως «Drink Coca Cola» or «Hungry? Eat popcorn». Με τις ακαριαίες προβολές των καρέ, το ανθρώπινο μάτι δεν μπορούσε να προλάβει την εικόνα, αλλά τι γίνεται με το υποσυνείδητο? Και παρατηρήθηκε πως οι πωλήσεις της coca cola και των ποπ κορν, αυξήθηκαν.
Μάλλον θα το έχετε ήδη ακούσει, σωστά?

Οσοι έχετε δει το fight club, θα θυμόσαστε και την σχετική αναφορά με τα χυδαία καρέ.

Για όσους είπατε «Ναι το θυμάμαι» και «Μας περνάνε μηνύματα που μας καθοδηγούν», έφτασε η ώρα να γκρεμίσουμε έναν μύθο! To όλο πείραμα ήταν μία απάτη, και ο Βικάρι το χρησιμοποίησε για να αποκτήσει δόξα, ενώ απλώς κατασκεύασε τα αποτελέσματα (ψάξτε το).
Εχει αποδειχθεί πως είναι αμελητέα η εππιροή που μπορεί να έχουν τέτοιου είδους ακαριαία μηνύματα.

Αντιθέτως, αν κάποιο οπτικό ή η ηχητικό μήνυμα ανακατευτεί με κάποια άλλα, είναι πιθανό να μπορέσουμε να τα ακούσουμε/δούμε χωρίς να το αντιληφθούμε ενσυνείδητα. Αυτά είναι τα λεγόμενα subliminal μηνύματα.
Aς δούμε ακόμα μερικά παραδείγματα στα γρηγορά.

Στο σημείο αυτό αναρωτιέστε, «γιατί κάποιοι να θέλουν να διαφημιστούν έτσι?»

Το θέλουν ακριβώς γιατί η γκρίζα διαφήμισης προκαλεί ντόρο. Μπορεί να ξεκινήσει μία κουβέντα (ακόμα και με αρνητική κριτική), αλλά σίγουρα θα χαραχθεί (ίσως επιφανειακά, αλλά και πάλι είναι καλύτερα από το καθόλου) στο μυαλό των καταναλωτών.
Και αυτό, όταν καθημερινά βλέπουμε χιλιάδες διαφημίσεις, είναι το σημαντικότερο για τους μαρκετίστες.

To άρθρο θα συνεχιστεί με την απάντηση στο ερώτημα «Αποδίδει το product placement?»

Στείλτε μας και τις δικές σας τέτοιες διαφημίσεις. Θα τις προσθέτουμε παρακάτω!